Bazı Şeker Pancarı Çeşitlerinde Pektobakterilerin Neden Olduğu Yumuşak Çürük Hastalıklarına Karşı Potansiyel Biyolojik Kontrol Ajanları

Özet

Şekerpancarı Türkiye'nin çok sayıda ilinde yetiştiriciliği yapılan ve ekonomik düzeyde en önemli bitkilerinden biridir. Özellikle son yıllarda iklim değişikliğine bağlı faktörlerlerden dolayı bakteriyel yumru çürüklüklerinde artış gözlenmektedir. Ön denemelerde, bölgede şeker pancarında baskın olarak Pectobacterium caratovorum subsp. caratovorum (Pcc) ve Pectobacterium betavasculorum (Pb) tespit edilmiştir. Şeker pancarında günümüzde yumuşak çürüklük hastalık etmenlerine karşı bazı kültürel önlemler ve bakırlı bileşikler kullanılmakta olup hastalığı önlemede başarılı sonuçlar alınamamaktadır. Bu çalışmada, Türkiye'de en yüksek miktarda üretime sahip illerden biri olan Konya İlinin ekolojik olarak farklılık gösteren 3 ilçesindeki (Çumra, Altınekin ve Seydişehir) 10'ar farklı şeker pancarının rizosfer bölgesinden 3 ayrı dönemde toplam 270 toprak örneği alınmıştır. İzolasyonlar sonucu toplam 3064 adet bakteriyel izolat saflaştırılmıştır ve bunlardan 265 adedi in vitro koşullarda Pcc ve Pb'ya karşı antibakteriyel etki göstermiştir. Ayrıca her iki patojenin gelişimini engelleyici etkiye sahip 15 antagonist bakteri sera koşullarında denemeye alınmış ve burdan elde edilen sonuçlara göre en yüksek etkiye sahip 3 adet antagonist ve karışımları yukarıda isimleri verilen 3 farklı ilçenin ekim alanlarında tarla koşullarında denenmişlerdir. Yüksek etkililk düzeyine sahip antagonist bakterilerin biyokimyasal, morfolojik ve moleküler olarak tanıları yapılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, antagostik etkiye sahip rizosferik bakterilerin Pcc ve Pb etmenlerine karşı %45-89 oranlarında başarıya sahip oldukları, ileriki çalışmalarda hazırlanacak biyolojik ürünlerin şekerpancarı üretim alanlarında ekolojik, iklim dostu ve sürdürülebilir tarım uygulamaları içerisinde kullanılabilecekleri sonucuna ulaşılmıştır.