Türkiye Bağciliği Ve Dünyadaki Yeri
Özet
2023 yılı itibarıyla Dünyada yaklaşık 6.6 milyon ha alanda 72 milyon ton yaş üzüm üretimi olduğu gözlenmiştir. En fazla bağ alanı 913.000 ha ile İspanya’da bulunmakta ve bunu sırasıyla Fransa, İtalya, Çin ve Türkiye takip etmektedir. Üretim bakımından ise en yüksek değer 13.5 milyon ton ile Çin’de gerçekleşmekte ve sonrasında İtalya, Fransa, ABD, İspanya yer almaktadır. Türkiye, toplam bağ alanının %5.7’sine sahip olurken dünyada beşinci sıradadır. Üzüm üretimi bakımından ise dünyadaki toplam üretimin %4.7'sine sahip olarak yedinci sırada bulunmaktadır. Ülkede üretilen toplam üzüm miktarının yaklaşık %53’ü sofralık, %29’u çekirdeksiz kuru üzüm, %9’u çekirdekli kuru üzüm ve %9’u da şaraplık-şıralık olarak değerlendirilmektedir. Son 5 yıl incelendiğinde, 2018-2023 yılları arasında Türkiye bağ alanının %9.4, üzüm üretim miktarının ise %13.6 azaldığı tespit edilmiştir. 2023 sezonunda yaşanan olumsuz iklim şartları ve buna bağlı meydana gelen mildiyö zararı üretimde azalmaya neden olmuştur. Türkiye, yüksek kaliteye sahip Sultana tipi kuru üzümü ile ihracatta lider konumda bulunurken en yaygın üzüm çeşidi Manisa Bağcılık Araştırma Enstitüsü tarafından geliştirilen Sultan 7 (V. Vinifera L.)’dir. Son on yılda çekirdeksiz üzüm üretimi (sultana kuru üzümü) ortalama 1.1 milyon ton civarında gerçekleşmiş ve bu değer toplam üzüm üretiminin %29'unu oluşturmuştur. Ayrıca dünyanın önde gelen kuru üzüm ihracatçısı olan Türkiye, küresel kuru üzüm ihracatının yaklaşık %30'unu gerçekleştirmektedir. Buna göre son on yılda ortalama 458 milyon dolar değerinde yaklaşık 240.000 ton kuru üzüm ihraç etmiştir. Ülkenin toplam üzüm üretiminin yaklaşık %39.2’si ile toplam bağ alanının %40.3’ü tek başına Ege Bölgesi’nden sağlanmaktadır. Bununla birlikte bölgedeki toplam üzüm üretiminin yaklaşık %70’ine ve çekirdeksiz kuru üzüm üretiminin %91’ine sahip olan Manisa ili ülkenin üzüm üretimi bakımından başkenti konumundadır.
