Schinus molle L. (Anacardiaceae) uçucu yağının buğday biti, Sitophilus granarius (Linnaeus) (Coleoptera: Curculionidae) üzerindeki biyolojik aktivitesi

Özet

Buğday biti, Sitophilus granarius (Linnaeus, 1758) (Coleoptera: Dryophthoridae) dünya çapında depolanmış tahılların önemli zararlılarındandır. Larva ve erginler tahıllarda beslenerek ağırlık ve kalite kayıplarına neden olurlar. Bu çalışmanın amacı Schinus molle L. (Anacardiaceae) bitkisinden elde edilen uçucu yağın S. granarius’ un erginlerine karşı kontakt aktivitesini laboratuvar koşullarında belirlemektir. Kontak toksisite deneylerinde, 5, 7.5, 10, 12.5 ve %15 (v/v) olmak üzere beş farklı konsantrasyon kullanılmıştır. Bitki uçucu yağının dozları bir mikroaplikatör kullanılarak test böceklerine uygulanmıştır (1 µl/böcek). Negatif kontrol grubunda saf aseton kullanılmıştır (1 µl/böcek). Pozitif kontrolde ise 25 g/l deltamethrin ve 250 g/l piperonyl butoxide içeren K-Obiol® EC 25 (Bayer AG, Germany) etiketinde önerilen dozda kullanılmıştır. Denemeler 9 tekerrürlü olarak kurulmuş ve her bir tekerrürde 10 ergin kullanılmıştır. Ölüm oranları uygulamadan 24, 48, 72 ve 96 saat sonra kaydedilmiştir. Çalışmanın sonuçlarına göre, doz arttıkça ölüm oranları da arttığı belirleniştir. 24 saat sonra 10, 12.5 ve %15 (v/v) dozlarında %70'in üzerinde ölüm oranları gözlemlenmiştir (sırasıyla, 74.96, 94.90, 93.01%). 96.saatin sonuna gelindiğinde ise aynı dozlardaki etki sırasıyla %82.55, 95.56 ve 97.49 olarak belirlenmiştir. Bu sonuçlar, S. molle uçucu yağının S. granarius'un kontrolünde kontakt insektisit olarak önemli bir potansiyele sahip olduğunu göstermiştir.