Thymus citriodorus L. (Lamiaceae) uçucu yağının iki önemli depolanmış ürün zararlısı üzerine insektisidal etkileri

Özet

Bu çalışmanın amacı Thymus citriodorus L. (Lamiaceae) bitkisinden elde edilen uçucu yağın iki önemli depo zararlısı Tribolium castaneum (Herbst, 1797) (Coleoptera:Tenebrionidae) ve Sitophilus granarius (Linnaeus, 1758) (Coleoptera: Dryophthoridae)’un erginlerine karşı kontakt aktivitesini laboratuvar koşullarında test etmekdir. Uçucu yağın kontak tosisitesini değerlendirmek için 2.5, 5, 10 and %15 (v/v) olarak hazırlanan dozlar test böceklerine her ergin böceğe 1 µl olacak şekilde mikroaplikatör yardımı ile uygulanmıştır. Negatif kontrol grubunda saf aseton (1 µl/ergin), pozitif kontrolde ise 25 g/l deltamethrin ve 250 g/l piperonyl butoxide içeren K-Obiol® EC 25 (Bayer AG, Germany) etiketinde önerilen dozda kullanılmıştır. Uygulamadan 24, 48, 72 ve 96 saat sonra ölüm oranları kaydedilmiştir. Çalışma sonucunda uçucu yağ, uygulama yapılan böcek türüne ve doza bağlı olarak değişen oranlarda kontakt aktivite göstermiştir. Genel olarak, T. citriodorus uçucu yağının T. casteneum erginlerine karşı etkisi düşük kalmış ve en yüksek etki 24 saat sonunda %15 (v/v) dozunda %14.49 olarak gerçekleşmiştir. Aynı dozun 96 saatin sonundaki etkisi ancak %15.32'ye ulaşabilmiştir. S. granarius erginlerinin T. citriodorus uçucu yağına karşı daha hassas oldukları belirlenmiştir. Uçucu yağın 10 ve %15 (v/v) dozları 48. saatten itibaren S. granarius erginlerinde %95'in üzerinde ölüme neden olmuştur. Çalışmadan elde edilen bulgular, T. citriodorus uçucu yağının S. granarius mücadelesinde kullanılma potansiyelinin olduğunu göstermiştir.