Türkiye’de Buğday Üretimi ve Destekleme Politikaları

Özet

Bu çalışmanın amacı, buğday üretiminin mevcut durumunu inceleyerek, yapılan destekleme politikaları hakkında değerlendirmelerde bulunmaktır. 2021 yılı verilerine göre, Türkiye 6.623.061 hektar alanda 17.650.000 ton buğday üretimi gerçekleşmiştir. Bu üretim dünyadaki toplam üretimin %2,29’una tekabül etmekte olup, dünyada en fazla buğday üretimi yapan 11. ülkedir. Ayrıca Türkiye, dünyada %26,26 ile en fazla buğday unu ihraç eden ülke olurken, makarna ihracatında %7,01 ile 4. ülke olmuştur. Üretim ve ihracat potansiyeline karşılık, dünyada toplam ithalatın yaklaşık %5’ini gerçekleştirerek en fazla ithalat yapan 3. ülkedir.  Başka bir ifadeyle, Türkiye iç talebinin yanı sıra buğday unu ve makarna sanayisinde dünyada önde gelen ihracatçılardan biri olmasından dolayı arz açığı yaşamakta ve bu açığı kapatmak için her yıl önemli miktarda ithalat yapmaktadır. Öyle ki 2021 yılında buğday üretiminin kendine yeterliliği %87,26 seviyesinde kalmıştır. Türkiye buğday ve buğday ürünlerindeki üretim ve ihracat potansiyellerinin korunarak kendine yeterliliğin sağlanabildiği tarımsal politikalara yer vermelidir. Öncelikle Türkiye’nin (2.665 kg/ha) dünya ortalamasının (3.492 kg/ha) oldukça altında olan buğday verimliliği arttırılmalıdır. Buğday üretiminde sağlanan girdi destekleri ile son yıllarda birim fiyatları sabit bir seyir izleyen fark ödemesi (prim) desteklerinin; mevcut koşullara uygun, üretim maliyetlerini karşılayıcı ve olası fiyat değişimlerine paralel olarak düzenlenmelidir.