Türkiye’de Tarımsal Amaçlı Kredi Kullanımının Gelişimi

Özet

Tüm dünyada vazgeçilmez bir sektör niteliğinde olan tarım sektörü; ekonomik, sosyal ve çevresel boyutlarıyla toplumun bütün kesimlerini yakından ilgilendirmektedir. Ancak tarımsal üretimin kendine has özelliklerinden dolayı üreticiler birçok olumsuz faktörle karşılaşmakta, bu faktörler üretimde dalgalanmalara ve bunun doğal bir sonucu olarak fiyatlarda dalgalanmalara neden olabilmektedir. Fiyatlarda yaşanan dalgalanmalar üreticilerin gelirlerinde belirsizlikler yaratırken, işletmelerin sermaye yetersizliği, uzun vadeli planlama ve finansman sorunlarını da sıkça yaşamalarına neden olmaktadır. Tarımsal üretimde yaşanan sorunlar ise üreticilerin işletme dışı kaynaklara başvurmasını zorunlu kılmaktadır. Bu nedenle tarımsal krediler işletmelerin sürdürülebilir üretim yapabilmeleri açısından büyük önem taşımaktadır. 2000’li yıllara kadar tarım sektöründe finansman ihtiyacı neredeyse sadece Ziraat Bankası tarafından karşılanırken 2001 krizinden sonra özel bankalar da tarım sektörüne yönelik kredilere ağrılık vermeye başlamışlardır. 2002 yılında ihtiyaç kredileri içerisinde tarım kredilerinin miktarı 2,44 milyar TL iken bu miktar 2022 yılında 255,95 milyar TL olmuştur. Bu çalışmada, Türkiye’de tarımsal kredi kullanımının gelişimi, bölgelere göre tarımsal kredi kullanımı ve kredi uygulamaları ele alınmıştır. Bu doğrultuda geçmişten günümüze tarımsal kredi politikaları gözden geçirilmiş, tarıma kredi veren örgütlenmiş kredi kurumlarındaki uygulamalar karşılaştırmalı olarak incelenmiş ve tarım kredilerinin sistem içindeki yeri ortaya konulmuştur.