Sarı soğan kabuğundan biyoaktif bileşen ekstraksiyonu: Taguchi-SAW hibrit optimizasyon

Özet

Bu çalışmanın amacı, genel olarak atık olan değerlendirilen sarı soğan kabuklarından biyoaktif bileşenlerce zengin bir ekstrakt elde etmektedir. Bu doğrultuda; soğan kabuğu tozlarının ultrasound destekli ekstraksiyon sürecinin optimizasyonunda etanol konsantrasyonu (A; %50, %75, %100), ekstraksiyon sıcaklığı (B; 30, 40, 50 °C) ve sonikasyon süresi (C; 10, 20, 30 dak) olmak üzere üç faktör üç seviyeli Taguchi (L₉) deney tasarımı kullanıldı. Taguchi optimizasyonuyla toplam fenolik madde (TFM) içeriği ve antioksidan aktivitesi (DPPH (%)) en yüksek ekstrakt eldesinde optimum ekstraksiyon koşulları A₂B₃C₂ olarak belirlenmiştir. Ayrıca, A₂B₁C₂ şartlarında üretilen ekstraktın renk pigmentlerini en yüksek oranda içeren toplam monomerik antosiyanin (TMA) içeriği en zengin örnek olarak belirlenmiştir. Genel optimizasyon koşullarının belirlenmesi, üç yanıtlı optimizasyon sürecini tek bir yanıta indirgemek, amacıyla çok kriterli karar verme yöntemlerinden basit toplamlı ağırlıklandırma (SAW) metodundan yararlanılmıştır. Optimizasyon sonucunda, %75 oranında etanol içeren çözgenle karıştırılan soğan kabuğu tozlarına 30 °C’de 20 dak süresince sonikasyon uygulanması sonucunda biyoaktif bileşenlerce zengin optimal TFM ve TMA içeriği ve DPPH (%) değerine sahip ekstraktın (A₂B₁C₂) elde edilebildiği sonucuna ulaşılmıştır. Sarı soğan kabuklarından biyoaktif bileşen ekstraksiyon koşulları Taguchi-SAW hibrit yöntemiyle başarı bir şekilde optimize edilmiştir.